“Ik geloof dat, als wij begeren naar kleine wijsheden voor ons leven, wij van dat leven wel iets moois kunnen maken, en liefs”
Louis Couperus, schrijver, 1863 – 1923
En waarom zou je eigenlijk filosoferen?
Op persoonlijk niveau:
- Sterker, beter en onafhankelijker denken
- Echte gesprekken over échte onderwerpen
- Nieuwsgierigheid, verwondering en verbeeldingskracht behouden en uitleven
- Je oorspronkelijke vragen weer terug vinden (die raak je vaak gaandeweg een beetje kwijt, doordat je zoveel moet)
- Denklust bevredigen (je leert veel op school, maar vooral zaken die anderen al voor jou gedacht hebben)
- Leren kritisch maar respectvol verschillen te beschouwen
- Het plezier van op nieuwe gedachten komen en ideeën genereren
- Expres twijfelen en durven van gedachten te veranderen, dit geeft je souplesse en stevigheid tegelijk (ik noem dat “intellectueel wankelen op een emotioneel stabiele basis”)
- Ontsnappen aan het gevoel beoordeeld te worden. Je vrij te voelen, want je mag alles denken. Je hoofd is van jou
- Het ervaren van een gemeenschappelijke vrije denkruimte, als tegenwicht voor alles wat moet
- Duidelijker ontdekken en voelen wie je zelf echt bent, en het eigene van ieder ander zien en waarderen
- Een filosofische houding als levenshouding adopteren: ontvankelijk leven met geopende ogen, oren en gevoel
- Voor intellectueel avontuur en rijke ervaringen
- Brengt de nodige relativering, humor en zelfspot in ons denken
- Tegemoet komen aan kinderen die behoefte hebben aan abstractere denk- en werkvormen (want het onderwijs wordt steeds projectmatiger en ‘doeneriger’). En aan genuanceerdheid en complexiteit
Op het niveau van school, de samenleving en de wereld:
- Meer samenhang creëren in schoolse en wereldse onderwerpen; je kunt overal over filosoferen, als een grote paraplu.
- Makkelijker en beter onzekerheden en veranderingen het hoofd bieden. Het enige wat vast staat, is dat alles verandert. Dat vergt flexibiliteit.
- Als je filosofeert, leer je niets zomaar aan te nemen. Hierdoor raak je meer betrokken bij allerlei onderwerpen, zul je je tot die onderwerpen moeten verhouden en kun je als gevolg daarvan niet onverschillig blijven. Je neemt verantwoordelijkheid voor wat je denkt, zegt en doet.
- Bevordert morele ontwikkeling.
- Draagt bij aan wat men noemt ‘Burgerschap’. Niet in de zin van volgend en conformistisch, maar kritisch, zelfstandig, verantwoordelijk, verdraagzaam en verbindend.
Denker, Lotti van der Gaag, 1955